عاقبت مصرف متادون چیست؟
آزاده حیدرآبادی
14 اردیبهشت 1404
0۰57
عاقبت مصرف متادون ؛ عوارض جسمی و روانی
متادون دارویی اپیوئیدی است که برای ترک اعتیاد به مواد مخدر افیونی و تسکین دردهای شدید تجویز می‌شود. اگرچه این دارو در کوتاه‌مدت علائم ترک را کاهش می‌دهد، مصرف طولانی‌مدت آن می‌تواند پیامدهای وخیمی بر سلامت جسم و روان داشته باشد. مصرف مزمن متادون باعث وابستگی شدید جسمی و روانی می‌شود و عواقب جدی و آسیب‌رسانی برای سلامتی به همراه می‌آورد. به گزارش کلینیک ترک اعتیاد نگین، مصرف مداوم متادون می‌تواند اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب و کاهش میل جنسی ایجاد کند. همچنین تأثیرات جسمی گسترده‌ای دارد؛ متادون به اعضای مختلف بدن از جمله کبد، کلیه و قلب آسیب می‌رساند. از جمله عوارض جسمی این دارو می‌توان به مشکلات کبدی و کلیوی، ضربان قلب نامنظم و حتی اختلالات تنفسی اشاره کرد.
عوارض جسمی مصرف متادون
مصرف مداوم متادون مشکلات جسمی متعددی ایجاد می‌کند:
-
اختلالات گوارشی: حالت تهوع، کاهش اشتها و در مواردی زخم معده از عوارض شایع مصرف متادون هستند. این علائم می‌تواند کیفیت زندگی را کاهش دهد و به مشکلات جدی‌تر منجر شود.
-
مشکلات کبدی و کلیوی: تحقیقات نشان می‌دهد مصرف متادون به کبد و کلیه فشار زیادی وارد می‌کند و در طول زمان می‌تواند به اختلال عملکرد این اندام‌ها و بیماری‌های مزمن منجر شود.
-
تأثیرات قلبی-عروقی: مصرف طولانی‌مدت متادون ممکن است ضربان قلب را نامنظم کند و به مشکلات عروقی (رگ‌ها) منجر شود.
-
اختلالات تنفسی: یکی دیگر از عوارض جسمی متادون، تنگی نفس است؛ به‌ویژه در دوزهای بالا یا هنگام مصرف ترکیبی با الکل یا سایر داروها، تنفس ممکن است به سختی انجام شود.
-
سایر اثرات فیزیکی: از دیگر عوارض می‌توان به پوسیدگی دندان‌ها، خارش پوست، افزایش وزن و یا تورم (به‌ویژه در صورت و لب‌ها) اشاره کرد. همچنین مصرف بالای متادون موجب تغییر غیرطبیعی در مردمک چشم می‌شود؛ در حالت مسمومیت شدید، مردمک‌ها بسیار کوچک و «سوزنی» می‌گردند.
عوارض روانی و خلقی مصرف متادون
متادون علاوه بر تأثیرات جسمی، پیامدهای روانی و رفتاری مهمی نیز دارد:
-
افسردگی و اضطراب: مصرف‌کنندگان متادون اغلب دچار کاهش کیفیت خلق، احساس ناامیدی و اضطراب می‌شوند. این مشکلات ممکن است ادامه‌دار باشد و در کیفیت زندگی تأثیر منفی بگذارد.
-
وابستگی روانی: متادون خود یک ماده اعتیادآور است. افرادی که مدت طولانی از آن استفاده کرده‌اند، حتی پس از ترک متادون نیز ممکن است در برابر وسوسه مصرف مجدد مقاومت کمی داشته باشند. ترک ناگهانی متادون می‌تواند علائم شدید خماری روانی و جسمانی (بی‌قراری، افسردگی، تغییرات خلقی و…) ایجاد کند.
-
اختلال تمرکز و حافظه: مصرف‌کنندگان متادون ممکن است اختلال در تمرکز، مشکلات حافظه کوتاه‌مدت و کاهش توانایی تصمیم‌گیری را تجربه کنند.
-
تغییرات جنسی: یکی از عوارض روانی مصرف مزمن متادون کاهش میل جنسی و اختلال در عملکرد جنسی است. این مشکل به‌ویژه پس از قطع مصرف ممکن است در برخی افراد باقی بماند.
-
خواب‌آلودگی و سستی: در طول مدت مصرف، افراد معمولاً دچار خواب‌آلودگی مفرط و خستگی مفرط می‌شوند. این حالت می‌تواند توان انجام فعالیت‌های روزمره را کاهش دهد.
💊 ترک متادون در خانه چقدر زمان می‌برد؟
ترک متادون در خانه نیازمند آگاهی، برنامه‌ریزی و پشتیبانی دقیق است. در این مقاله، به شما می‌گوییم علائم ترک چه زمانی شروع می‌شوند، چه مدت طول می‌کشند و چگونه می‌توان آن‌ها را مدیریت کرد.
- 🔹 بررسی روزبه‌روز علائم ترک متادون
- 🔹 نکات مهم برای ترک ایمن در خانه
- 🔹 درمان‌های کمکی گیاهی و خانگی
ویژگی‌های ظاهری و رفتاری مصرف‌کنندگان متادون
مصرف‌کنندگان طولانی‌مدت متادون اغلب تغییرات مشهودی در چهره و رفتارشان پیدا می‌کنند:
-
چهره پف‌آلود یا متورم: یکی از نشانه‌های رایج مصرف متادون، ورم صورت (به‌ویژه دور چشم و گونه‌ها) است. این افراد ممکن است پوست خشکی داشته باشند که با ظهور لکه‌ها یا خطوط پوستی (چین‌وچروک زیاد) همراه شود.
-
تیرگی زیر چشم: بی‌خوابی، یبوست و تغذیه نامناسب ناشی از مصرف متادون می‌تواند باعث سیاهی و گودی زیر چشم گردد.
-
چشم‌های نیمه‌باز یا حالت سنگین: مصرف‌کنندگان معمولاً تمایل به چرت زدن زیاد و کندی حرکتی دارند؛ چشم‌هایشان نیمه‌باز به نظر می‌رسد و تمرکزشان پایین است.
-
کوچکی مردمک چشم (مردمک سوزنی): در موارد شدید مسمومیت، مردمک چشم بسیار ریز می‌شود. این حالت نشانه مشخصی از مصرف مواد افیونی است.
-
تغییرات خلقی: این افراد ممکن است خلق تیره، بی‌علاقگی، یا برعکس تحریک‌پذیری و عصبانیت بیش‌ازحد از خود نشان دهند. سوءتغذیه و خستگی جسمی ناشی از متادون باعث می‌شود که مصرف‌کننده ظاهراً غمگین، خسته و بی‌حال به‌نظر برسد.
-
اختلال روانی خفیف: در برخی بیماران، اختلالات کوچک شخصیتی مانند بی‌تفاوتی، کاهش انگیزه یا گوشه‌گیری مشاهده می‌شود.
🌿 گیاهان دارویی برای ترک اعتیاد
با استفاده از قدرت طبیعت، می‌توان روند ترک اعتیاد را آسان‌تر و عوارض آن را کمتر کرد. در این مقاله با مهم‌ترین گیاهان دارویی که می‌توانند در کنار درمان‌های دیگر مفید باشند، آشنا می‌شوید.
- 🍃 زعفران: کاهش افسردگی و اضطراب
- 🌺 گل ساعتی: آرامش‌بخش و ضد استرس
- 🪴 بادرنجبویه: کمک به بهبود خواب
نظرات و تجربیات واقعی معتادان به متادون
افرادی که تجربه‌ی اعتیاد به متادون و ترک آن را داشته‌اند، غالباً درباره شدت عوارض و دشواری ترک صحبت می‌کنند. برای مثال یکی از مراجعه‌کنندگان سابق مرکز ترک اعتیاد می‌گوید: «هفته اول ترک متادون بسیار سخت است، با بی‌خوابی و درد زانوها مواجه می‌شوید، اما این علائم به تدریج کاهش می‌یابند». او ادامه می‌دهد که پس از حدود ۷۰ روز، خوابش تنظیم شد و در ماه چهارم علائم ناخوشایندی مانند عطسه‌های مکرر و تعریق زیاد برطرف شدند. به گفته او، «اگر صبور باشید، مطمئناً حالتان بهتر خواهد شد و بهتر از روزهای مصرف متادون خواهید بود». فرد دیگری می‌نویسد که پس از ۱۳ سال اعتیاد به متادون، ترک آن «ارزش زحمت و تلاش شما را دارد» و زندگی پس از ترک رنگ تازه‌ای می‌گیرد. تجربه‌ی این افراد نشان می‌دهد ترک متادون دشوار و زمان‌بر است، اما بهبود تدریجی علائم قابل دست‌یابی و در نهایت مثبت خواهد بود.
آمار مصرف متادون در ایران
بر اساس گزارش سازمان غذا و دارو (وزارت بهداشت)، مصرف ماهانه متادون در کشور حدود ۱۸۰۰ کیلوگرم ماده اولیه (معادل سالانه ۱۲ میلیون بطری شربت متادون) است. این دارو پس از تولید در اختیار دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار می‌گیرد و سپس بین مراکز درمان اعتیاد توزیع می‌شود. از سوی دیگر، مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرده‌اند که در سال‌های اخیر تمایل به مصرف متادون افزایش یافته و این ماده بیشترین سهم در آمار مسمومیت‌های دارویی و مرگ ناشی از مخدرها را به خود اختصاص داده است. به‌عنوان مثال، مدیرکل درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر گفته در سال گذشته بالاترین آمار مسمومیت و مرگ‌ومیر مرتبط با مخدرها مربوط به مصرف متادون بوده است. این آمار رسمی هشدار می‌دهد که حتی مصرف داروی نگهدارنده اعتیاد نیز باید با مراقبت دقیق انجام شود.
روش‌های ترک اعتیاد (معرفی پکیج «درمانگیاه»)
برای ترک اعتیاد به متادون، روش‌های مختلفی وجود دارد: ادامه درمان نگهدارنده زیر نظر پزشک و کاهش تدریجی دوز، یا روش‌های جایگزین بدون دارو مانند روان‌درمانی و حمایت‌های اجتماعی. یکی از روش‌های پرطرفدار ترک اعتیاد در ایران، استفاده از پکیج ترک اعتیاد گیاهی درمانگیاه است. این پکیج، مجموعه‌ای از چهار داروی صددرصد گیاهی است که به ادعای سازنده، علائم ناخوشایند ترک مانند درد بدن، بی‌خوابی، عصبانیت، عطسه و آبریزش بینی و وسوسه بازگشت را به خوبی کنترل می‌کند. همه محصولات این پکیج دارای مجوز سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت هستند، یعنی از نظر قانونی تأیید شده‌اند. تولیدکنندگان داروها همچنین ادعا می‌کنند که این داروها وابستگی به دنبال ندارند. به همین دلیل، بسیاری از معتادان و خانواده‌های آن‌ها این پکیج را به‌عنوان یک روش گیاهی، بدون درد و بدون خماری برای ترک متادون انتخاب می‌کنند. البته هر روشی برای ترک نیاز به مشاوره پزشکی و پشتیبانی تخصصی دارد؛ ترک اعتیاد حتی با پکیج گیاهی باید با حمایت روان‌شناس یا مشاور برگزار شود تا احتمال برگشت به مصرف کاهش یابد.
🌿 پکیج ترک اعتیاد گیاهی در منزل
بدون نیاز به مراجعه به کمپ و هزینه‌های بالا، با این پکیج گیاهی کاملاً طبیعی، ترک اعتیاد را در منزل تجربه کنید. ترکیبات گیاهی، آرام‌بخش و بدون عوارض.
- ✔ مناسب انواع مواد مخدر
- ✔ بدون عوارض جانبی شیمیایی
- ✔ قابل استفاده در خانه با راهنمای کامل
در پایان، باید تأکید کرد که عاقبت مصرف متادون در صورت سوءمصرف و خودسرانه بسیار خطرناک است. عوارضی که گفته شد، ممکن است در طول زمان زندگی فرد را تهدید کنند. افراد مبتلا به اعتیاد به متادون بهتر است تحت نظر متخصصان ترک اعتیاد (پزشک روان‌پزشک و روان‌شناس) قرار گیرند و برنامه درمانی مناسب بگیرند. با کمک روش‌های درمانی علمی و حمایت خانواده و مشاوران، می‌توان قدم به قدم عوارض مصرف را کاهش داد و به زندگی سالم بدون اعتیاد بازگشت.
منابع: اطلاعات این مقاله براساس گزارش‌های رسمی و مطالب تخصصی تهیه شده است. برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه کنید: سازمان غذا و دارو، ستاد مبارزه با مواد مخدر، و مراکز ترک اعتیاد معتبر
این محتوا توسط دکتر فرشته فروزش، متخصص بیماری‌های داخلی بررسی و تأیید شده است.
شماره نظام پزشکی: 153309
